COVID-19: Hava Kalitesi Salgını Etkiliyor

Cenevre Üniversitesi'nden (UNIGE) ve ETH Zürich yan kuruluşu Meteodat'tan farklı disiplinlerden oluşan bir ekip, havada akut olarak yükselmiş ince partikül madde seviyeleri ile koronavirüs hastalığının virülansı arasındaki olası etkileşimleri araştırdı.

Earth Systems and Environment dergisinde yayınlanan araştırma sonuçları, 2,5 mikrometreden daha küçük yüksek partikül konsantrasyonlarının SARS-CoV-2 kirliliği dalgalarını modüle edebileceğini, hatta artırabileceğini ve COVID-19 pandemisinin belirli profilini kısmen açıklayabileceğini öne sürüyor. İnce parçacıklardaki artış, genellikle sis durumları veya Sahra tozu müdahaleleri ile karakterize hava sıcaklığı dönüşümünde görülür. Çalışma, koronavirüs nedeniyle gelecekteki morbidite ve mortalite salgınlarını sınırlamak için hava kirliliği ile ilgili önleyici tedbirler sağlıyor.

Epidemiyologlar, akut ve lokal olarak yüksek ince partikül konsantrasyonları ile influenza dalgalarının şiddeti arasında bir korelasyon olduğu konusunda geniş ölçüde hemfikirdir. UNIGE Fen Bilimleri Fakültesi Çevre Bilimleri Enstitüsü'nde araştırmacı ve Meteodat yöneticisi Mario Rohrer, "Böyle bir bağlantının COVID-19 hastalığının virülansıyla da var olup olmadığını araştırdık" dedi.

İtalya ve Fransa'da yürütülen COVID-19 çalışmaları, SARS-CoV-2'nin 2019'un sonunda Avrupa'da zaten mevcut olduğunu ancak hastalık ve ölüm oranlarındaki keskin artışın 2020 baharında Paris ve Londra'da kaydedildiğini gösteriyor. Mario Rohrer, "Bu gecikme şaşırtıcı, ancak bu durumda sadece insanların etkileşiminden değil aynı zamanda başka bir şeyin virüsün bulaşmasını ve özellikle enfeksiyonun ciddiyetini etkileyebileceğini gösteriyor" dedi. Araştırma ekibi, vakalardaki bu artışların, havadaki ince partikül seviyelerinin daha yüksek olduğu dönemleri takip ettiğini gösterebildi.

Ekip, benzer gözlemleri, Şubat 2020'nin sonunda, Magadino ovasında ve Sotto Ceneri'de görülen sığ sis döneminde ince partikül kirliliğinin keskin bir şekilde arttığı İsviçre kantonu Ticino'da yaptı. Mario Rohrer, "Kısa süre sonra, Ticino'da COVID-19 nedeniyle hastaneye başvurularda patlayıcı bir artış kaydedildi. 150.000 ziyaretçinin aynı anda gerçekleştiği büyük bir karnaval etkinliğinin virüsün yayılmasına muhtemelen ek bir etkisi oldu "diyor.

Bilgi İsviçre için önemlidir çünkü ince partikül konsantrasyonlarındaki artış özellikle termal inversiyonlar(Yer yüzeyi veya yüzeye en yakın hava kütlesinin üzerindeki havadan daha soğuk olduğu durumlarda oluşur. Örneğin, İsviçre Platosu'nda sis oluştuğunda ve dolayısıyla hava kütlelerinin değişimini sınırladığında sık görülür )sırasında sık görülür. Bu durumlarda emisyonlar sisin altındaki hava tabakasında birikir. Bu çalışmada da belirtildiği gibi, İsviçre de sıklıkla Sahra kum fırtınalarından gelen toza maruz kalıyor.

İsviçreli araştırma ekibi, akut ince partikül konsantrasyonlarının, özellikle 2,5 mikrometreden küçük olanların, solunum, pulmoner ve kardiyovasküler yollarda iltihaplanmaya neden olduğunu ve kanı koyulaştırdığını gösteriyor. Rohrer, "Viral bir enfeksiyonla birlikte, bu enflamatuar faktörler hastalığın ciddi bir şekilde ilerlemesine yol açabilir. İltihap ayrıca virüsün hücrelere bağlanmasını da kolaylaştırır. Ek olarak, koronavirüs ayrıca ince partiküller tarafından taşınabilmektedir. Bu, influenza için zaten gösterildi ve bir İtalyan çalışması, ince parçacıklar üzerinde koronavirüs RNA'sı buldu. Tabi bu elbette açıklığa kavuşturulacak ancak bu olası bir olasılık" diyor.

Bununla birlikte, araştırmacılar ayrıca, partikül madde kirliliğinin virüsün virülansını ve olası şiddetli hastalık ilerlemesini etkileyebilmesine rağmen, fizyolojik, sosyal veya ekonomik faktörlerin de pandeminin ilerideki seyrini açıkça etkileyeceğini vurgulamaktadır. Mario Rohrer, bu çalışmanın bulgularının, ileride ince partikül madde konsantrasyonlarında artış olması durumunda önleyici tedbirler alma imkânı sunduğunu ve böylece Covid-19 morbidite ve mortalitesinde yeni bir alevlenmeyi sınırlandırdığını ifade ediyor.

Haberin Linki: https://phys.org/