COVID-19: Hava Kalitesi Salgını Etkiliyor
Cenevre Üniversitesi'nden (UNIGE) ve ETH Zürich yan kuruluşu
Meteodat'tan farklı disiplinlerden oluşan bir ekip, havada akut olarak
yükselmiş ince partikül madde seviyeleri ile koronavirüs hastalığının virülansı
arasındaki olası etkileşimleri araştırdı.
Earth Systems and Environment dergisinde yayınlanan araştırma
sonuçları, 2,5 mikrometreden daha küçük yüksek partikül konsantrasyonlarının
SARS-CoV-2 kirliliği dalgalarını modüle edebileceğini, hatta artırabileceğini
ve COVID-19 pandemisinin belirli profilini kısmen açıklayabileceğini öne
sürüyor. İnce parçacıklardaki artış, genellikle sis durumları veya Sahra tozu
müdahaleleri ile karakterize hava sıcaklığı dönüşümünde görülür. Çalışma,
koronavirüs nedeniyle gelecekteki morbidite ve mortalite salgınlarını sınırlamak
için hava kirliliği ile ilgili önleyici tedbirler sağlıyor.
Epidemiyologlar, akut ve lokal olarak yüksek ince partikül
konsantrasyonları ile influenza dalgalarının şiddeti arasında bir korelasyon
olduğu konusunda geniş ölçüde hemfikirdir. UNIGE Fen Bilimleri Fakültesi Çevre
Bilimleri Enstitüsü'nde araştırmacı ve Meteodat yöneticisi Mario Rohrer, "Böyle
bir bağlantının COVID-19 hastalığının virülansıyla da var olup olmadığını
araştırdık" dedi.
İtalya ve Fransa'da yürütülen COVID-19 çalışmaları,
SARS-CoV-2'nin 2019'un sonunda Avrupa'da zaten mevcut olduğunu ancak hastalık
ve ölüm oranlarındaki keskin artışın 2020 baharında Paris ve Londra'da kaydedildiğini
gösteriyor. Mario Rohrer, "Bu gecikme şaşırtıcı, ancak bu durumda sadece
insanların etkileşiminden değil aynı zamanda başka bir şeyin virüsün
bulaşmasını ve özellikle enfeksiyonun ciddiyetini etkileyebileceğini gösteriyor"
dedi. Araştırma ekibi, vakalardaki bu artışların, havadaki ince partikül
seviyelerinin daha yüksek olduğu dönemleri takip ettiğini gösterebildi.
Ekip, benzer gözlemleri, Şubat 2020'nin sonunda, Magadino
ovasında ve Sotto Ceneri'de görülen sığ sis döneminde ince partikül
kirliliğinin keskin bir şekilde arttığı İsviçre kantonu Ticino'da yaptı. Mario
Rohrer, "Kısa süre sonra, Ticino'da COVID-19 nedeniyle hastaneye
başvurularda patlayıcı bir artış kaydedildi. 150.000 ziyaretçinin aynı anda
gerçekleştiği büyük bir karnaval etkinliğinin virüsün yayılmasına muhtemelen ek
bir etkisi oldu "diyor.
Bilgi İsviçre için önemlidir çünkü ince partikül
konsantrasyonlarındaki artış özellikle termal inversiyonlar(Yer yüzeyi veya
yüzeye en yakın hava kütlesinin üzerindeki havadan daha soğuk olduğu durumlarda
oluşur. Örneğin, İsviçre Platosu'nda sis oluştuğunda ve dolayısıyla hava
kütlelerinin değişimini sınırladığında sık görülür )sırasında sık görülür. Bu
durumlarda emisyonlar sisin altındaki hava tabakasında birikir. Bu çalışmada da
belirtildiği gibi, İsviçre de sıklıkla Sahra kum fırtınalarından gelen toza
maruz kalıyor.
İsviçreli araştırma ekibi, akut ince partikül
konsantrasyonlarının, özellikle 2,5 mikrometreden küçük olanların, solunum,
pulmoner ve kardiyovasküler yollarda iltihaplanmaya neden olduğunu ve kanı koyulaştırdığını
gösteriyor. Rohrer, "Viral bir enfeksiyonla birlikte, bu enflamatuar
faktörler hastalığın ciddi bir şekilde ilerlemesine yol açabilir. İltihap
ayrıca virüsün hücrelere bağlanmasını da kolaylaştırır. Ek olarak, koronavirüs
ayrıca ince partiküller tarafından taşınabilmektedir. Bu, influenza için zaten
gösterildi ve bir İtalyan çalışması, ince parçacıklar üzerinde koronavirüs
RNA'sı buldu. Tabi bu elbette açıklığa kavuşturulacak ancak bu olası bir
olasılık" diyor.
Bununla birlikte, araştırmacılar ayrıca, partikül madde
kirliliğinin virüsün virülansını ve olası şiddetli hastalık ilerlemesini
etkileyebilmesine rağmen, fizyolojik, sosyal veya ekonomik faktörlerin de
pandeminin ilerideki seyrini açıkça etkileyeceğini vurgulamaktadır. Mario
Rohrer, bu çalışmanın bulgularının, ileride ince partikül madde konsantrasyonlarında
artış olması durumunda önleyici tedbirler alma imkânı sunduğunu ve böylece
Covid-19 morbidite ve mortalitesinde yeni bir alevlenmeyi sınırlandırdığını
ifade ediyor.
Haberin Linki: https://phys.org/