Bilim insanları, yaygın görülen bir diş eti hastalığına yol açan bakteri ile demans (bunama) arasındaki bağlantıya işaret eden yeni bulgular keşfetti. Bu bulgular sayesinde, Alzheimer dahil demans hastalıkları için yeni tedavi yöntemleri geliştirilebilir.

Araştırma için Alzheimer teşhisi konmuş veya bu hastalıktan şüphelenilen canlı veya ölmüş hastalardan alınan beyin dokusu, omurilik sıvısı ve tükürük örneklerini inceledi.

Science Advances dergisinde yayımlanan araştırma, kronik diş eti iltihabına yol açan Porphyromonas gingivalis adlı bakterinin Alzheimer hastalarının beyninde de görüldüğünü ortaya çıkardı.

Farelerle yapılan deneylerde, bu bakterinin ağızdan beyne geçebildiği ve salgıladığı zararlı “gingipain” proteininin beyindeki sinir hücrelerini tahrip ettiği görüldü. Bakteri ayrıca amiloid beta üretimini de artırarak amiloid plaklara yol açıyor. Alzheimer hastalarının beyninde bu plaklara rastlanıyor. Farelerde bu zararlı proteinleri bloke eden ilaçlar denendiğinde, beyindeki tahribatın durduğu görüldü.

Araştırmacılar, diş eti iltihabına yol açan bakterinin Alzheimer hastalığının gelişmesinde önemli bir rol oynadığını gösteren bulguların tedavi açısından önemli olduğunu vurguluyor. Ekip, geliştirdikleri yeni ilacı bu yıl içinde Alzheimer hastalarında denemeye başlayacak.

Diğer bilim insanları ne diyor?

Bu araştırmanın, diş eti iltihabı ile Alzheimer arasındaki bağlantıya dair verileri güçlendirdiği belirtiliyor. Ancak bakterinin Alzheimer'ın gelişmesinde nasıl bir rol oynadığı henüz net olarak bilinmiyor.

Başka bir görüşe göre ise, Alzheimer hastaları beyin enfeksiyonlarına daha yatkın. Bu nedenle diş eti iltihabına yol açan bakteri ve bunların salgıladığı zararlı proteinler Alzheimer'a yol açmak yerine Alzheimer’ın bir sonucu da olabilir.

Önceki araştırmalar

Demans ile diş eti iltihabı arasındaki bağlantı daha önce yürütülen araştırmalarla da ortaya konmuştu.

Geçen yıl Tayvan'da yapılan bir araştırmada, 10 yıl veya daha uzun süreli kronik diş eti hastalığı olanların Alzheimer olma ihtimalinin yüzde 70 daha fazla olduğu görülmüştü.

Başka bir çalışmada ise hafif veya orta dereceli Alzheimer hastalarında diş eti hastalıkları da varsa hastalığın daha hızlı ilerlediği tespit edilmişti.

Diş eti iltihabına yol açan bakteri, bağışıklık sistemi hücrelerine bulaşarak veya çene ve kafadaki sinirler yoluyla yayılabiliyor.

Ancak iltihabi durum Alzheimer hastalarının ağız sağlıklarına dikkat etmemeleri nedeniyle de ortaya çıkıyor olabilir; yani iltihap Alzheimer'ın nedeninden ziyade sonucu olabilir. Alzheimer Derneği, bu araştırmaya cevaben, diş eti hastalıklarının Alzheimer açısından önemli bir risk faktörü olmadığını ifade etti.

İngiltere'deki Alzheimer Araştırmaları Vakfı ise sadece bir tek bakterinin Alzheimer'ın nedeni olacağına ihtimal vermediklerini bildirdi.

Buna karşın uzmanlar, ağız ve diş sağlığının genel sağlık açısından çok önemli olduğunu ve özellikle yaşlılarda öncelikli kamu sağlığı sorunu olarak görülmesi gerektiğini vurguluyor.

Kaynak: www.bbc.com/news/health