Uykusuzlukla Bağlantılı Genleri ve Beyin Hücrelerini Artık Biliyoruz

  • 16/07/2019

Uykusuzlukla Bağlantılı Genleri ve Beyin Hücrelerini Artık Biliyoruz

Dünyada 770 milyondan fazla insanı etkileyen ve en yaygın sağlık şikayetlerinden biri olan Insomnia’nın, yani uykusuzluğun genetik köklerine inen yeni bir araştırma gerçekleştirildi. Genetiğin beynin değişik kısımlarındaki hücreleri nasıl etkilediği ise araştırmanın ilerleyen aşamalarında ele alındı.


Uykusuzluğun genetik bir bileşene sahip olduğu ve ailesinde bu sorunu yaşayanların da aynı dertten muzdarip olma ihtimalinin yüksek olduğu daha önce yapılan çalışmalarla zaten öne sürülmüştü; ancak bu sorunun arka planında yatan yüzlerce gen ve beyin hücresi şimdiye dek net olarak tanımlanmamıştı.


Nature Genetics dergisinde yayınlandığı üzere, uluslararası bir ekip 1.3 milyondan fazla insanın genetik verilerini inceleyerek uykusuzluk riskiyle ilişkili 956 gen varyantı belirledi.


Ayrıca bu genlerin bazılarının, aksonların işlevselliğinde önemli bir rol oynadığını keşfettiler. Çalışmada tanımlanan genlerin striatal, hipotalamik ve claustrum nöronları dahil olmak üzere spesifik hücre tipleri üzerinde bir etkisi olduğu da görüldü.


Araştırmada ortaya çıkan bir diğer önemli sonuç ise uykusuzluğun, depresyon ve anksiyete ile güçlü bir genetik benzerlik gösterişi oldu. Amsterdam Üniversitesi'nden nörobiyolog Profesör Guus Smit, “Bu bulgular önemli bir atılımın başlangıcı oldu; çünkü kişilerin beyin hücrelerinde altta yatan mekanizmalar laboratuvarda ilk defa araştırılabildi.” diye belirtti.


İstatistiksel Genetik profesörü Danielle Posthuma, “Çalışmamız, diğer pek çok nöropsikiyatrik bozukluk gibi uykusuzluğun, her biri küçük etkiler gösteren yüzlerce genden etkilendiğini gösteriyor. Bu genlere ayrı ayrı bakmak pek verimli değil. Önemli olan, uykusuzluk riski üzerindeki birleşik etkileri. Bunu, orta dikenli nöronlar gibi belirli beyin hücrelerini tanımlamamızı sağlayan yeni bir yöntemle araştırdık.” dedi.


Bu bulgulara ulaşmak için ekip, geniş genetik veri bankaları olan UKBiobank ile tüketici genomik ve biyoteknoloji şirketi 23andMe'den yararlandı.

Kaynak: https://www.iflscience.com/health-and-medicine/


Kategori: BİLİMSEL GÜNDEM