Belirli Bakterilere Maruz Kalmaya Bağlı Çölyak Hastalığı

  • 11/01/2020

Belirli Bakterilere Maruz Kalmaya Bağlı Çölyak Hastalığı

Çölyak hastalığı, Avrupalıların yüzde 1-2'sini ve Amerikalıların yüzde 1'inden daha azını etkileyen nispeten nadir bir hastalık. Ancak tedavi edilmediği takdirde, bir dizi sindirim sorununa yol açabiliyor ve ince bağırsağa zarar veriyor. Bazı insanların hastalığa genetik bir yatkınlığı olduğu biliniyor ve çevresel faktörler de tetikleyici oluyor. Ancak bu hastalığın ayrıntılarını halen tam olarak bilmiyoruz. Şimdilerde, bilim insanları belirli bakterileri potansiyel suçlular olarak tanımlamaya başladılar ve bu küçük mikropların hastalığı nasıl tetikleyebildiğini açıkladılar.


Çölyak hastalığı olan insanlar, buğday ve arpa gibi tahıl tanelerinde bulunan proteinler olan gluteni tolere edemiyor. Bağışıklık sistemleri, gluteni tehdit olarak tanımlıyor ve ince bağırsaklarında enflamatuar bir tepki üretiliyor. Bu da mide ağrıları, şişkinlik, ishal, yorgunluk ve demir eksikliği anemisi gibi semptomlara yol açabiliyor. Çölyak hastalarının gluten yemekten tamamen kaçınmaları büyük önem arz ediyor. Bu da geleneksel olarak buğday unuyla yapılan birçok ekmek, kek ve diğer hamur işi ürünleri tüketemeyecekleri anlamına geliyor.


Peki bakteriler bu duruma nasıl yol açıyor? Avustralyalı bilim insanlarından oluşan bir ekip, çölyak hastalarının T hücrelerinden (bir tür bağışıklık hücresi) reseptörleri izole etti ve bazı bakterilerden protein parçalarını tanıyabildiklerini keşfetti. Bağışıklık sistemi, bakteri gibi bir patojenle temas ettiğinde vücudun o bakteri tarafından tekrar işgal edilme olasılığına karşı bakteriyi hafızasına alıyor. Araştırmacıların incelediği bakteriyel protein parçaları hakkında dikkat çeken nokta ise, glutendeki protein parçalarını taklit ediyor olmalarıydı.


Yani muhtemelen çölyak hastalığı geliştirmeye meyilli genetiğe sahip kişi, gluteni taklit eden proteinler içeren bakterilerle temas ediyor, daha sonra vücuduna gluten girdiğinde bağışıklık sistemi gluteni bünyesine zararlı bakterilerle karıştırıyor. Kişinin vücudu, bu duruma cevap olarak sindirim sistemi bozuklukları yaratıyor. Araştırma bulguları, Nature Structural and Molecular Biology dergisinde yayınlandı.


Tüm çölyak hastalığı vakaları bakterilere bağlı olmasa da, araştırmacılar bu bulgular ile birlikte daha iyi tanı teknikleri ve tedavilere katkıda bulunabileceklerini umuyorlar. Tedavi edilmeyen çölyak hastalığı ince bağırsağa zarar verebileceğinden, erken tanı önemlidir.

Kaynak: https://www.iflscience.com/health-and-medicine/


Kategori: BİLİMSEL GÜNDEM