İsviçre'den birleşik bir araştırma ekibi, nadir bir hastalık olan metilmalonik asideminin tanı ve tedavisi için yeni araçlar geliştiriyor.

Metilmalonik asidemi, yaklaşık 90.000 yenidoğandan birini etkileyen metabolik bir hastalıktır. Hastalık, genç hastaların enerjiyi metabolize etmesi için gerekli olan bir enzimin kusurlu hale gelmesine neden olur. Bu, parçalanması ve enerji yaratması amaçlanan belirli bir metabolitin vücutta birikerek hastanın sağlığına zarar verdiği anlamına gelir. Metilmalonik asidürisi olan hastaların büyüme geriliği, böbrek yetmezliği ve ciddi nörolojik bozukluk yaşaması olasıdır. Hastalar genellikle tekerlekli sandalye kullanmaya ihtiyaç duyar ve her zaman yetişkinliğe ulaşamayabilir.

Zürih Üniversite Çocuk Hastanesi, metilmalonik asemi tanı ve tedavisinde önde gelen merkezlerden biri konumunda ve dünyanın her yerinden örnekler, teşhis için Zürih'e gönderiliyor. Büyük bir disiplinler arası çalışmanın parçası olarak, çeşitli İsviçre araştırma kurumlarından araştırmacılar 210 biyopsiyi ayrıntılı olarak incelediler. Araştırmacılar, hastanın hücrelerindeki tüm genlerin yanı sıra bu genlerin ve birçok proteinin RNA transkriptlerini inceledi. Proje, multi-omik bir yaklaşım kullanarak metilmalonik asidemiyi inceleyen ilk projedir.

Bu araştırmadan önce doktorlar, metilmalonik asideminin genetik teşhisi için DNA dizilimine güvendiler. Bu yaklaşım çok sayıda yanlış teşhis vakasına yol açmıştı. Daha önce, tüm metilmalonik asidemi vakalarının yalnızca üçte biri ila yarısına DNA dizilimi ile doğru teşhis konulmuştu. ETH Zürih'te Sağlık Bilimleri ve Teknolojisi bölümünde profesör olan Bernd Wollscheid, “Bunun nedeni, herkesin, hatta sağlıklı bireylerin bile, insan sağlığı üzerinde belirgin bir etkisi olmayan birçok doğal genetik mutasyona sahip olmasıdır, bu nedenle hastalığa gerçekten neden olan bir veya iki tanesini bulmak zor.” dedi.

Araştırmacılar, moleküler araştırmalarını genişletmeyi tercih ederek, araştırmacıların yalnızca hastalığın genetik nedenini değil, aynı zamanda RNA, proteinler ve protein işlevi açısından sonuçlarını da incelemelerine olanak sağladı. Bu, araştırmacıların incelenen tüm hastaların %84'üne doğru teşhis koyan bir teşhis stratejisi geliştirmelerini sağladı.

Zürih Üniversite Çocuk Hastanesi'nde kıdemli doktor ve çalışmanın eş baş yazarı Patrick Forny, “İleriye dönük olarak, yeni yöntemimiz hastaların doğru teşhis alma şansını büyük ölçüde artıracak. Bu, doğru tedavinin çok daha erken bir aşamada sağlanmasına olanak tanıyacak.” dedi.

Araştırmacılar ayrıca, metilmalonik asidemi hastalarının, kusurlu enzimle başa çıkmak için alternatif bir enerji kaynağı kullandıklarını da buldular. Ancak, bu alternatif enerji kaynağı genellikle kaybedilen enerji üretimini yeterince telafi edemiyor. Hasta hücreleriyle yapılan in vitro deneyler sayesinde araştırmacılar, hastalara alternatif bir enerji kaynağı sağlayarak enerji üretimini normale yakın seviyelere çıkarabildiler.

Daha sonra araştırmacılar, bu yaklaşımın hayvan modellerinde aynı etkiye sahip olup olmayacağını ve hastalar için tedavinin önünü açamayacağını araştıracak. Ek olarak, araştırmacılar metilmalonik asidemi teşhisini daha da geliştirmek için yeni bir ulusal disiplinler arası ve kurumlar arası proje başlatacaklar.

Kaynak: healtheuropa.eu