Üreme Sağlığını İncelemek için Yumurtalık Organoidleri

  • 03/03/2023

Üreme Sağlığını İncelemek için Yumurtalık Organoidleri

Harvard Wyss Enstitüsü'ndeki araştırmacılar, insan hastalardaki dokuları yakından taklit eden dokuları kullanarak üreme ve diğer sağlık sorunlarının araştırılmasına izin verecek insan yumurtalık organoidlerini geliştirmek için Gameto adlı bir biyoteknoloji şirketi ile işbirliği yapıyor. Başka bir uygulama, doğurganlık sorunları olan kişilerin gebe kalmasına izin vermek olabilir. Bugüne kadar, yumurtalık organoidleri, insan hastalıklarıyla alakalarını sınırlayan, insan ve fare hücrelerinin bir karışımı kullanılarak yaratıldı. Bu tür hibrit insan/hayvan organoidlerini yaratmak da yavaş bir süreçtir.


Bu yeni yaklaşım, insan granüloza hücreleri oluşturmak için indüklenmiş pluripotent kök hücrelerin (IPSC'ler) ve transkripsiyon faktörlerinin kullanılmasını ve ardından bu hücrelerin "ovaroidleri" oluşturmak için insan ilkel germ hücresi benzeri hücrelerle (hPGCLC'ler) birlikte kültürlenmesini içeriyor. Şimdiye kadar, minik yapılar, tıpkı gerçeği gibi seks hormonları salgılayabildiklerini, yumurta olgunlaşmasını destekleyebildiklerini ve folikül geliştirebildiklerini gösterdi.


Organoidler, bilim insanlarının nispeten yakın zamanda ancak hayalini kurabilecekleri araştırmaları yürütmelerine izin veriyor. Birincisi, bu tür bilim insanlarının pahalı, hantal ve etik açıdan sorgulanabilir hayvan araştırmalarından kaçınmalarına ve bunun yerine gerçek gibi davranan insan dokularına odaklanmalarına izin veriyorlar. Yeni tedaviler ve teknolojiler için fırsatlar çok büyük. Bununla birlikte, etkili olmaları için, bu tür organoidlerin oluşturulması nispeten kolay olmalı ve doğal dokuları, organları olabildiğince yakından taklit etmelidir. Bunu başarmak oldukça zordur.


Burada bir durum da, yumurtalık organoidleridir. Bugüne kadar insan ve hayvan hücrelerinin karışımıyla yaratılmış olmaları ve olgunlaşmalarının çok uzun sürmesi, kullanışlılıklarını sınırlamaktadır. Wyss araştırmacılarından biri olan Merrick Pierson Smela, “Tamamen insan yumurtalık üretimine yönelik yeni yöntemimiz, mevcut insan/fare hibrit yöntemlerinden birkaç kat daha hızlı olmakla birlikte bu organların kritik işlevlerinin birçoğunu kopyalayarak, laboratuvarda kadın üreme sağlığını inceleme yeteneğimizde önemli bir adım işaret ediyor. Gelecekte, benzer teknoloji, kendi yumurtaları uygun olmayan insanlardan yumurta hücreleri yetiştirerek kısırlığı da tedavi edebilir.” dedi.


Bunu başarmak için Wyss ekibi, insan IPSC'lerini ve granüloza hücrelerinde ifade edilen transkripsiyon faktörlerini kullanarak yumurtalık içinde bir tür destekleyici hücre olan granüloza hücreleri oluşturmaya odaklandı. Bu hücreler oluşturulduktan sonra, bunların hPGCLC'lerle birlikte kültürlenmesi, yumurtalıkların oluşturulmasında bir sonraki adımdı.


Çalışmaya katılan başka bir araştırmacı Christian Kramme, “Granüloza hücrelerini kendi başlarına yaratmak önemli bir başarıydı, ancak yalnızca granüloza hücrelerinden bir yumurtalık yapmak, onların germ hücrelerinin olgunlaşmasını destekleme yetenekleri hakkında bize hiçbir şey söylemezdi. Bu süreç daha önce hPGCLC'ler ve fare somatik hücreleri kullanılarak çoğaltılmıştı, ancak bu yeni teknoloji ile artık bunu tamamen insan modeliyle yapma yeteneğine sahibiz.” diye ekledi.

Kaynak: https://www.medgadget.com/