Gana, onu geliştiren bilim insanları tarafından "dünyayı değiştiren" olarak tanımlanan yeni bir sıtma aşısını onaylayan ilk ülke oldu. R21 adı verilen aşı, aynı alandaki önceki girişimlerin tam aksine, oldukça etkili görünüyor. Gana'nın ilaç düzenleyicileri, aşının güvenlik ve etkinliğine ilişkin henüz kamuoyuna açıklanmayan nihai deneme verilerini değerlendirdi ve kullanmaya karar verdi. Dünya Sağlık Örgütü de aşıyı onaylamayı düşünüyor.

Sıtma, her yıl çoğu küçük çocuklar olmak üzere yaklaşık 620.000 kişiyi öldürüyor. Vücudu sıtma parazitinden koruyan bir aşı geliştirmek için yüzyıllık büyük bir bilimsel girişim olmuştur.

Burkina Faso'daki ön çalışmalardan elde edilen deneme verileri, R21 aşısının üç başlangıç dozu ve bir yıl sonra bir takviye olarak verildiğinde %80'e kadar etkili olduğunu gösterdi. Ancak aşının yaygın kullanımı, yaklaşık 5.000 çocuğu içeren daha büyük bir araştırmanın sonuçlarına bağlı. Bunların geçen yılın sonunda gerçekleşmesi bekleniyordu, ancak hala resmi olarak yayınlanmadı. Sonuçlar sadece, Afrika'daki bazı devlet kurumları ve bilim insanları ile paylaşıldı.

Aşının icat edildiği Oxford Üniversitesi'ndeki Jenner Enstitüsü'nün direktörü Prof Adrian Hill, pandemi sırasında Covid-19 aşılarının piyasaya sürülmesinde geride kalan Afrika ülkelerinin "kararı biz vereceğiz" diyerek konuya dair görüşünü ilan ettiğini söylüyor.

Hindistan Serum Enstitüsü, Gana, Accra'da inşa edilen bir aşı fabrikası ile yılda 100-200 milyon doz üretmeye hazırlanıyor. Her bir R21 dozunun birkaç dolara mal olması bekleniyor. Serum Enstitüsü CEO'su Adar Poonawalla, “Bu devasa hastalık yükünü büyük ölçüde etkileyecek bir aşı geliştirmek olağanüstü zor oldu.” dedi. Aşıyı onaylayan ilk ülke olan Gana'nın "dünya çapında sıtmayla mücadele çabalarımızda önemli bir kilometre taşı" olduğunu da sözlerine ekledi.

Kaynak: https://www.bbc.com/news/health