Hava Kirliliği Sindirim Sistemini Nasıl Etkiler?

Çapı 2,5 mikrometreden (PM2,5) küçük olan ince hava parçacıkları, çeşitli sağlık sorunlarıyla bağlantılı önemli bir hava kirleticidir. Bu parçacıklar akciğerlerin derinliklerine gidebilir ve hatta solunduğunda kan dolaşımına bile girebilir. Son araştırmalar büyük bir sağlık sorununa işaret ediyor: PM2.5'e maruz kalmak aynı zamanda karaciğer, pankreas ve bağırsaklar da dahil olmak üzere sindirim sistemine de zarar verebilir. Çalışma eGastroenterology dergisinde yayınlandı.

Bu son araştırma, PM2.5'e maruz kalmanın sindirim sistemi hücrelerinde stres tepkilerini nasıl tetiklediğine odaklandı. Bu stres yanıtları, endoplazmik retikulum (ER), mitokondri ve lizozomlar gibi organeller adı verilen hücreler içindeki özel hücre altı yapıları içeriyor. PM2.5 bu organelleri bozduğunda hücreler içinde iltihaplanma ve diğer zararlı etkilere yol açabilecek bir zincirleme reaksiyon oluşturuyor.

Detoksifikasyon ve metabolizma için önemli bir organ olan karaciğer, PM2.5 hasarına karşı özellikle duyarlı. Çalışmalar, PM2.5'e maruz kalmanın karaciğerde iltihaplanma, stres tepkileri, organellerde hasar ve enerji metabolizmasının bozulması dahil olmak üzere bir dizi soruna yol açabileceğini gösterdi. Bu etkiler alkolsüz yağlı karaciğer hastalığının (NASH) ve tip 2 diyabetin gelişmesine de katkıda bulunabilir.

PM2.5 maruziyeti karaciğerde bitmiyor. Ayrıca pankreas ve bağırsaklara da zarar verebilir. Çalışmalar PM2.5'i diyabetli kişilerde pankreas bozukluğu riskinin artmasının yanı sıra bağırsak hücrelerinde hasar ve geçirgenliklerinde artışla ilişkilendirdi. Bu artan geçirgenlik çeşitli sindirim sorunlarına yol açabilir.

Son araştırma çabaları değerli bilgiler sağlarken, temel sorular hala varlığını sürdürüyor. Bilim insanları hâlâ hücrelerin PM2.5'i nasıl algıladığını ve çeşitli sindirim organlarında stres tepkisinin nasıl farklılaştığını anlamak için çalışıyor. Son olarak araştırmacılar, diyet veya farmasötik müdahalelerin PM2.5 hasarını azaltıp azaltamayacağını araştırıyorlar. İlginç bir şekilde bazı çalışmalar, tekli doymamış yağ asitleri ve vitaminler gibi belirli besinlerin PM2.5'in zararlı etkilerine karşı bir miktar koruma sağlayabileceğini öne sürüyor.