Zürich Federal Teknoloji Enstitüsü-ETH’den araştırmacılar en yaygın dört kanserin erken teşhisi için yapay ben teknolojisi geliştirdiler. 

Kardiyovasküler hastalıklar ve kanser, gelişmiş ülkelerde başta gelen ölüm nedeni. Kanserden etkilenenlerin çoğunda hastalik, ancak kanserin vücuda yayılmasından sonra teşhis edilmekte, bu da genellikle iyileşme şansını önemli ölçüde azaltmakta (örnek olarak prostat kanseri için iyilesme oranı yüzde 32, kolon kanseri için sadece yüzde 11). Tümörleri güvenilir bir şekilde ve erken teşhis etmek, sadece yaşamları kurtarmakla kalmayacak, aynı zamanda pahalı ve stresli bir tedavi ihtiyacını da azaltacaktır.

Basel'deki ETH Zürih Biyosistem Bilimi ve Mühendisliği’nden Prof. Martin Fussenegger ile birlikte çalışan araştırmacılar, sentetik bir gen ağı kullanarak en çok görülen 4 kanser tipi için erken teşhis yöntemi geliştirdi. Geliştirilen teknoloji sayesinde prostat , kolon, meme kanseri gibi sık görülen kanser tiplerinin çok erken aşamada teşhisi mümkün olabilecek. Erken uyarı sistemi tümör gelişimine bağlı olarak kandaki kalsiyum miktarındaki yükselişe tepki veriyor. 

Erken uyarı sistemi, biyoteknologların insan vücudu hücrelerine entegre olacak şekilde bir implanta taktığı genetik ağdan oluşuyor. Bu kapsüllenmiş gen ağı, kan kalsiyum seviyesini sürekli olarak izlediği deri altına implante ediliyor. Kalsiyum miktarı sınır değeri uzun süreli olarak aştığında ise sistem, vücutta bronzlama pigmenti melanini tetikleyen bir sinyal yolluyor. Bu da normal gözle görebilir kahverengi bir ben oluşumuna neden oluyor. 

Fussenegger, “Vücutta bu yapay ben ortaya çıktıktan sonra hemen doktora başvurmak gerekiyor ki, durum teyit edilerek hemen gerekli tedaviye başlanabilsin.”  diye açıklıyor. Fussenegger, "Erken teşhis, hayatta kalma şansını önemli ölçüde artırır" diyor. "Örneğin, meme kanseri erken tespit edilirse iyileşme şansı yüzde 98'dir; ama eğer tümör çok geç teşhis edilirse, dört kadından sadece biri iyileşme şansına sahiptir. Günümüzde insanlar genellikle sadece tümör problemlere yol açtığı zaman doktora giderler. Ne yazık ki bu noktaya kadar çok geç kalınıyor."

İmplantı geliştiren uzmanlar "Öncelikle teknoloji kendi kendini izleme amaçlı, bu da çok düsük maliyetlidir. Bununla birlikte, sürekli stresle yüz yüze olmayı tercih etmeyenler için, sadece kırmızı ışık altında görülebilen bir implant da kullanılabilir. Böylece uyarı sadece doktor ziyaretinde görülebilir." diyorlar.

Uygulamanın dezavantajı, Fussenegger'in literatürde de bahsettiği gibi, böyle bir implantın hizmet ömrünün sınırlı olması; kapsüllenmiş canlı hücreler, yaklaşık bir yıl kadar etkinliğini sürdürüyor. Bundan sonra, inaktive edilmeli ve değiştirilmeliler.

Science Translational Medicine dergisinde yakın zamanda yayınlanan çalışma henüz bir fizibilite çalışması ve teknoloji daha prototip aşamasında. Araştırmacılar erken uyarı sistemini fare modelinde ve domuz derisinde test ettiler ve bu testler teknolojinin güvenilir bir şekilde çalıştığı gösterdi, ama henüz insan deneylerine kadar daha uzunca bir süre var.

Henüz pahalı bir teknoloji olsa da Fussenegger'in bu yeni keşfi ya da kendisinin de tarif ettiği üzere "biyomedikal dövme" kavramı; nörodejeneratif hastalıklar ve hormonal bozukluklar gibi yavaş yavaş gelişen diğer hastalıklara da uygulanabilir. 

Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/04/180418141454.htm