Akışkan zeka, muhtemelen insan bilişinin tanımlayıcı özelliğidir. Eğitimsel ve profesyonel başarıyı, sosyal hareketliliği, sağlığı ve uzun ömürlülüğü öngörür. Aynı zamanda hafıza gibi birçok bilişsel yetenekle de ilişkilidir. UCL ve UCLH araştırmacıları liderliğindeki bir ekip, beynin önceden, deneyime sahip olmadan sorunları çözme yeteneğimizi destekleyen bölümlerini haritaladı.

Akışkan zekanın, soyutlama, muhakeme, dikkat, strateji oluşturma ve ketleme ile ilgili olanlar gibi bir dizi karmaşık zihinsel süreç olan "aktif düşünme" ile ilgili önemli bir özellik olduğu düşünülmektedir. Bu becerilerin tümü, bir akşam yemeği partisi düzenlemekten vergi beyannamesi doldurmaya kadar günlük faaliyetlerde kullanılabilir.

İnsan davranışındaki merkezi rolüne rağmen, akışkan zeka, bilişsel yeteneklerin tek mi yoksa bir grup mu olduğu ve beyinle ilişkisinin doğası konusunda tartışmalı olmaya devam ediyor.

Araştırmacılar, belirli bir yetenek için beynin hangi bölümlerinin gerekli olduğunu belirlemek için, bu bölümün eksik veya hasarlı olduğu hastaları inceliyor. Bu tür "lezyon eksikliği haritalama" çalışmalarının yürütülmesi, fokal beyin hasarı olan hastaların belirlenmesi ve test edilmesi zordur. Sonuç olarak, önceki çalışmalarda çoğunlukla yanıltıcı olabilecek fonksiyonel görüntüleme (fMRI) teknikleri kullanılmıştır.

UCLH araştırmacıları tarafından UCL Queen Square Nöroloji Enstitüsü ve Ulusal Nöroloji ve Nöroşirürji Hastanesi tarafından yönetilip, Brain'de yayınlanan yeni çalışma, Raven Advanced kullanarak beyin tümörü veya beynin belirli bölgelerinde felç geçirmiş 227 hastayı inceledi. İncelemede uygulanan Aşamalı Matrisler (APM) testi artan zorlukta çoktan seçmeli görsel örüntü problemleri içeriyor. Her problem tamamlanmamış bir geometrik şekil örüntüsü sunuyor ve birden fazla olası seçenek arasından eksik parçanın seçilmesini gerektiriyor.

Araştırmacılar daha sonra inme gibi yaygın beyin hasarı biçimlerinin karmaşık anatomik modellerini çözmek için yeni bir "lezyon eksikliği haritalaması" yaklaşımı geliştirdiler. Bu yaklaşımları, beyin bölgeleri arasındaki ilişkileri, ya hastalık süreci nedeniyle ya da ortak bilişsel yeteneğin yansıması olarak, bölgelerin birlikte etkilenme eğilimini tanımlayan bağlantıları olan matematiksel bir ağ olarak ele aldı. Bu da, araştırmacıların bilişsel yeteneklerin beyin haritasını hasar modellerinden çözmelerine, beynin farklı bölgelerini haritalamalarına ve yaralanmalarına göre sıvı zeka görevinde hangi hastaların daha kötü performans gösterdiğini belirlemelerine olanak sağladı.

Araştırmacılar, akıcı zeka bozukluğu performansının, beyin boyunca dağılmış geniş bir dizi bölgeden ziyade, büyük ölçüde sağ frontal lezyonları olan hastalarla sınırlı olduğunu buldular. Beyin tümörleri ve inmenin yanı sıra, bu tür hasarlar genellikle travmatik beyin hasarı ve bunama dahil olmak üzere bir dizi başka nörolojik durumu olan hastalarda bulunur.

Baş yazar Profesör Lisa Cipolotti (UCL Queen Square Nöroloji Enstitüsü) şunları söyledi: “Bulgularımız, ilk kez beynin sağ ön bölgelerinin, problem çözme gibi sıvı zekasında yer alan üst düzey işlevler için kritik olduğunu gösteriyor. Bu, akışkan zekayı değerlendirmenin ve sağ ön lob disfonksiyonunu belirlemenin bir yolu olarak APM'nin klinik bir ortamda kullanımını destekliyor. Yeni lezyon-eksikliği haritalamasını geniş bir hasta örneğinde APM performansının ayrıntılı araştırması ile birleştirme yaklaşımımız, akışkan zekanın nöral temeli hakkında çok önemli bilgiler sağlıyor. Beyin ve biliş arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak için lezyon çalışmalarına daha fazla dikkat etmek gerekiyor. Bu genellikle nörolojik bozuklukların nasıl tedavi edildiğini belirler.”

Kaynak: www.sciencedaily.com