Fantom (hayalet) ağrısı gizemli bir rahatsızlıktır, kol veya bacak gibi uzuvları kesilen insanlar, sanki kesilen uzuv yerinde duruyor ve ağrımaya devam ediyormuş gibi ağrı hissederler. Uzuv gerçekte yerinde olmadığından da tedavisi oldukça zordur. Şimdi, arttırılmış gerçeklik (AR - Augmented Reality) kullanılan yeni tedavilerde fantom ağrıların azaltılmasında büyük başarı sağlanıyor.

Chalmers University of Technology'den Max Ortiz Catalan tarafından ilk kez 2014'de önerilen tedavi metodu ilk klinik deneyini başarılı ile tamamladı. 

Deneyde fantom ağrıları kronikleşmiş ve başka terapilere cevap vermeyen 14 hasta yer aldı. Hastalar, ampute edilmiş uzuvlarını konrol eden (ellerini açmak veya bileklerini bükmek gibi) kaslardan gelen sinyalleri alacak elektronik sensörlerle donatıldılar. Daha sonra bir web kamerasından alınan hastanın görüntüsü üzerine, sanki hiç ampute edilmemiş gibi görünecek şekilde sanal uzvun görüntüsünü eklediler. Hasta hareketleri düşünürken sanal uzuv hareketleri gerçekleştirdi. 2 haftada bir yapılan 12 seansta hastalardan sanal uzuvlarını değişik pozisyonlara getirmeleri, sensörler yardımıyla araba yarışı gibi oyunlar oynamaları gibi şeyler istendi.

12 seansın sonunda şaşırtıcı şekilde hastalar ağrılarının yarı yarıya azaldığını rapor ettiler; ayrıca ağrı nedeniyle günlük aktivitelerinde ve uykularında yaşadıkları sıkıntıların da yarı yarıya azaldığını söylediler. Sürekli ağrı kesici kullanan hastalardan dördü ilaçlarının dozlarını azaltırlarken bunlardan ikisi dozlarını %81 oranında düşürdüler, ve altı ay sonra iyileşmenin aynı şekilde devam ettiği görüldü -ki bu tedaviden uzun süreli kazanım sağladıklarını gösterdi.

Araştırmacı ekip, hastaların daha önce farklı tedavi yöntemleri denemelerine rağmen iyileşme görememelerine karşın AR tedavisi ile elde edilen sonuçların oldukça cesaret verici olduğunu söylüyor. Son seansa kadar hastaların ağrısının sürekli olarak durağanlaşmadan azalmasının ise, daha fazla seansla daha da iyi sonuçlar alınabilceğini gösterdiğini belirtiyorlar.

AR tedavisi önceden beri kullanılan ayna terapisini bir üst seviyeye çıkarmış görünüyor ve bu gizemli ama gerçek rahatsızlığın tedavisinde değerli bir yöntem olacağa benziyor.

Ekip çalışmalarında sonraki adımda aralarında bacak amputeleri de olan 30 hasta ile testlere devam edecekelerini söylüyorlar. Bu ilk klinik deneyleri ise The Lancet dergisinde yayınlandı : http://press.thelancet.com/phantomlimb.pdf

Kaynak : Chalmers University