Yeni yapılan çalışma anılarımızın tamamen kaybolmadığı sadece hatırlama kabiliyetimizin zayıfladığını ortaya çıkarıyor zira farelerde lazerle kaybolan hafıza yerine getirildi.

Beynimizde biriken amiloid plaklar ve tau yumağı olarak bilinen protein yığınları,hatıralarımızı depolayan nöronları yok ettiğinden uzun süredir Alzheimer hastalığında hatıralarımızın tamamını yitirdiğimizi düşünüyorduk. Columbia Üniversitesi’nden Christine Denny ve ekibindeki diğer araştırmacılar, Alzheimer’ın hatıraları tamamen silmediğini sadece hatırlamayı zorlaştırdığını öne sürüyor. Ayrıca, Denny ve ekibine göre nöronların yapay olarak aktive edilmesiyle bu hatıralar yeniden geri getirilebilir.

Bilim adamları, fare beynindeki bireysel anıları görselleştirmenin bir yolunu keşfettiler; buna göre farelerin beyninde nöronlar anıları hafızaya kaydetme sürecinde sarı, hatırlama sürecinde ise kırmızı isaretleniyor. Bu yöntemle hafızanın Alzheimer’da nasıl etkilendiği ile ilgili araştırma yapıldı. Araştırma için farelerden iki grup oluşturuldu; ilk grup sağlıklı farelerden, ikinci grup ise insanlarda görülen Alzheimer’a sahip fareleden olusturuldu.

Fareler, hafıza testi için önce limon kokusuna ve elektroşoka maruz kaldılar. Bir hafta sonra farelere tekrar limon kokusu verildi. Sağlıklı fareler tekrar şok olacağını düşünerek kıpırdamadan durdular. Ancak Alzheimer hastalığı olan fareler, sağlıklı farelerin neredeyse yarısı kadar kıpırdamadan durdu. Alzheimer’lı farelerin koku ve şok arasındaki bağlantıyı sağlıklı olanlar kadar kuvvetle hatırlamadıkları düşünüldü. Sağlıklı farelerde sarı ve kırmızı nöronlar işlem sırasında çalıştı ancak Alzheimer’lı farelerde hatalı anıları beyne çağırdıklarını gösteren farklı hücreler, hatırlama sırasında kırmızı renkte parladı.

Denny,“Bu çalışma sonucu, Alzheimer hastalığı olan kişilerin neden yanlış hatıraları yaşadıklarını açıklamaya yardımcı olabilir” diyor. Yapılan deneyler, farelerde beynin yanlış beyin hücrelerinden bilgi alıyor olabileceğini gösteriyor. Optogenetics adlı bir genetik mühendislik tekniği kullanan araştırmacılar, Alzheimer farelerindeki limon şoku belleğini yeniden etkinleştirdi. Mavi lazerle bir fiber optik kabloyu beynin altına yerleştirip sarı bellek saklama nöronlarını uyararak, farelerin limon kokusu aldığında kıpırdamadan durması sağlandı. Optogenetics henüz insanlarda kullanılabilen bir teknik değil, çünkü beynimizdeki nöronlara lazerlerle müdahale etmemiz ne güvenli ne de pratik. Ancak gelecekte, beyni uyarma hedefli ilaçlar veya teknikler, unutulmuş anılara erişmeye çalışan insanlara yardımcı olabilir.

Kaynak: NewScientist