'Nature Communications' dergisinde yayımlanan bilimsel bir makaleye göre bir kişinin ölümünden sonra dahi hücreler faaliyetine devam ediyor.

Uluslararası bilim insanlarından oluşan bir ekibin kadavralar üzerinde yaptıkları incelemeler sonucunda bazı genlerin ölümden sonra daha faal hale geldiği ortaya çıktı. Bilim insanları bu çalışmanın bilimsel katkılarının yanında özellikle adli tıp incelemelerinde kullanılacak bir yöntem olduğunu düşünüyorlar. Gen faaliyetlerini anlayabilmemiz, tek bir hücrenin, dokunun ya da organın hastalıkta ya da sağlıkta nasıl işlediğini çözmek adına önemli.

Bilim insanları hücrelerimizde ne olup bittiğini anlamak istediklerinde RNA transkriptlerini ölçerler. Bu analize Transkriptomik denir. Genler, hücrelerimizdeki DNA'larda kilit altında. Bunlar devrede olduklarında, DNA'dan hücredeki bir molekül olan RNA'ya genetik bilginin aktarımı gerçekleşiyor.Bazı RNA'lar doğrudan hücredeki süreci kontrol ediyor. Ancak çoğu, DNA'da saklı bulunan genetik bilginin, protein yapısına aktarılmasında kalıplık görevi yapıyor.

Ancak böyle bir çalışma için örnek toplamak kolay değil. Olay basit bir kan almaya benzemiyor. Örnek almak için birinin kolunu koparacak yada kalbine iğne saplayacak değiliz. Bu yüzden bilim insanları çalışmalarında kadavralardan örnek alıyorlar. Bu incelemeler vücudun nasıl çalıştığına ilişkin bilgimizi arttırsa da, bu örneklerin yaşam sırasında meydana gelenleri doğru aktarıp aktarmadığı şüpheli. Örneklerin ölümün hemen ardından toplanamaması da diğer bir sorun zira uygulamada cesetler, otopsi ve bilimsel inceleme için saklanıyor ve bu geçen sürenin etkisi bilinmiyor.

Barcelona Bilim ve Teknoloji Enstitüsü'nden biyolog Roderic Guigó ve ekibi; "Bir kişinin ölümüyle birlikte, genlerin faaliyetlerinde bozulma olmasını beklersiniz. Bu bozulma, Transkriptomik verilerin düzgün bir şekilde yorumlanmasını etkileyebilir." diyor. Bunu engellemek için bilim insanları, bir sonraki mesajcı RNA (mRNA) numunelerini ölümden sonraki 24 saat içinde topladı, bazı hastalar ölmeden önce onlardan kan örnekleri aldı.

Profesör Guigó röportajda; "Bir kişinin ölümüne hücreler tepkime gösteriyor. Bazı genlerin ölümle faaliyete geçtiğini gördük, bu da ölümden bir süre sonra transkripsiyonda (DNA'yı oluşturan nükleotit dizisinin RNA tarafından bir RNA dizisi olarak kopyalanması süreci) hâlâ faaliyet olduğunu gösteriyor. Genlerin faal kalmaya devam etmesinin nedeni tam olarak bilinmiyor.Bu çalışmalar ileride adli tıpta da hayati bir önem taşıyabilir, ancak öncelikle çalışmaların ileri seviyeye taşınması gerekiyor.” diyor 

Kaynak: BBC, Nature Communications