Neden hastalıklar Avrupa'nın bazı bölgelerinde diğerlerine göre daha yaygın ve neden kuzey Avrupalılar güneydeki meslektaşlarından daha uzun? Uluslararası bir bilim insanı ekibi, cevabı eski dişlerin ve kemiklerin DNA'sında ortaya çıkardıklarını söylüyor. Atalarımızı hayvan hastalıklarından koruyan genler artık multipl skleroz (MS) riskini artırıyor. Araştırmacılar, keşiflerini hastalığın evrimini anlamada "büyük bir sıçrama" olarak adlandırıyor. Ve bunun MS'e neyin sebep olduğu konusundaki görüşleri değiştirip, tedavi şeklini etkileyebileceğini söylüyorlar.

Güney Avrupa ile karşılaştırıldığında, Birleşik Krallık ve İskandinavya da dahil olmak üzere kuzeybatı Avrupa'da 100.000 kişi başına yaklaşık iki kat daha fazla multipl skleroz vakası görülüyor. Cambridge, Kopenhag ve Oxford üniversitelerinden araştırmacılar bunun nedenini araştırmak için 10 yıldan fazla bir süreyi arkeolojiyi araştırarak geçirdiler.

MS, vücudun kendi bağışıklık hücrelerinin beyne ve omuriliğe saldırdığı, kas sertliği, yürüme ve konuşma sorunları gibi semptomlara yol açan bir hastalıktır. Araştırmacılar, MS riskini artıran genlerin, yaklaşık 5000 yıl önce Yamnaya adı verilen büyükbaş hayvan çobanlarının büyük göçü yoluyla kuzeybatı Avrupa'ya girdiğini keşfettiler.

Nature dergisinin konuyla ilgili yayınladığı dört makaleden biri, Yamnaya'nın batı Rusya, Ukrayna ve Kazakistan'dan geldiğini ve batıya, Avrupa'ya doğru ilerlediğini söylüyor. Makale yazarı ve Cambridge Üniversitesi'nde antik DNA'nın hesaplamalı analizinde uzman olan Dr. William Barrie, bulguların "herkesi hayrete düşürdüğünü" söyledi.

O zamanlar çobanların taşıdığı gen varyantları bir avantajdı çünkü onları koyun ve sığırlardaki hastalıklara karşı korumaya yardımcı oluyordu. Ancak günümüzde modern yaşam tarzları, diyetler ve daha iyi hijyen sayesinde bu gen varyantları farklı bir rol üstlendi. Yani günümüzde aynı özellikler, MS gibi bazı hastalıklara yakalanma riskinin daha yüksek olduğu anlamına geliyor.

Araştırma projesi çok büyük bir girişimdi; Avrupa ve Batı Asya'da bulunan eski insan kalıntılarından genetik bilgi çıkarıldı ve bugün Birleşik Krallık'ta yaşayan yüzbinlerce insanın genleriyle karşılaştırıldı. Bu süreçte, birçok ülkedeki müze koleksiyonlarında saklanan 5.000 eski insana ait bir DNA bankası, gelecekteki araştırmalara yardımcı olmak üzere kuruldu.

Oxford'daki John Radcliffe Hastanesi'nde makale yazarı ve MS doktoru olan Prof Lars Fugger, keşfin hastalığın "gizini açığa çıkarmaya" yardımcı olduğunu söylüyor.

Kaynak: https://www.bbc.com/news/health